Het carpaletunnelsyndroom ontstaat door een beknelde handzenuw. Dit kan vervelende klachten geven in vingers en handen, zoals tintelingen en krachtverlies. Maar wat is het carpaletunnelsyndroom precies? Hoe herken je het en hoe kom je er vanaf? Mariëtta Bertleff legt uit. Zij is hand- en polschirurg bij HandsOnCare.
We hebben allerlei tunnels in onze handen, polsen en ellebogen’’, begint Mariëtta Bertleff. ,,De carpale tunnel zit aan de binnenzijde van de pols. Hier lopen negen buigpezen doorheen en daar zit een zenuw in: nervus medianus.’’ Het carpaletunnelsyndroom houdt in dat die zenuw knel zit in de carpale tunnel. ,,Dit komt doordat bepaalde pezen opzwellen. Dit zorgt ervoor dat er te weinig ruimte is in deze carpale tunnel en daardoor ontstaat druk op die zenuw.’’
Antwoorden op veelgestelde vragen over het carpaletunnelsyndroom
1. Hoe ontstaat het carpaletunnelsyndroom?
Waardoor deze zwelling ontstaat is niet altijd helemaal duidelijk, maar een van de oorzaken is het maken van langdurig repeterende bewegingen. ,,Door veel typen of ongemerkt veel knijpen laat je je buigpezen te veel werken. Hierdoor gaan ze irriteren en zwellen’’, legt Bertleff uit. Er zijn ook hormonale oorzaken. ,,Tijdens de zwangerschap of tijdens en na de overgang wordt door verandering in de hormoonhuishouding meer vocht vastgehouden. Dat zorgt ook voor zwelling in de pezen.’’
Samen met de muisarm, tenniselleboog en gameboy-duim valt het carpaletunnelsyndroom onder RSI (repetitive strain injury), tegenwoordig ook wel bekend als KANS (Klachten aan de Arm, Nek en Schouder). Dit is de verzamelnaam voor klachten die ontstaan door een herhaalde belasting.
Bij een heel duidelijk overbelasting moment kan het carpaletunnelsyndroom ook optreden. ,,Denk aan een verbouwing, verhuizing, de stoep bestraten of een dag losgaan in de tuin. Bij dat soort activiteiten nemen mensen vaak te veel hooi op hun vork’’, zegt Mark van Engelen, eigenaar van het Carpaal Tunnel Centrum Zuid-Holland en Fysiotherapie Pijnacker Centrum.
2. Hoe vaak komt het voor?
Zowel Van Engelen als Bertleff zien steeds vaker mensen die te maken hebben met het carpaletunnelsyndroom. ,,Corona heeft hierin een rol gespeeld. Tijdens het thuiswerken nemen mensen een andere houding aan dan op kantoor’’, verklaart Van Engelen. ,,Als je lang in de verkeerde houding achter de laptop zit, is dat niet fijn voor je polsen. En mensen gebruiken bijvoorbeeld vaak de verkeerde muis’’, aldus Bertleff.
,,Het carpaletunnelsyndroom komt voor bij 1 op de 11 vrouwen en bij 1 op de 25 mannen’’, weet Van Engelen. ,,De piek ligt rond de 40 jaar, maar we behandelen ook mensen van boven de 90.’’ Ook jonge mensen kunnen het carpaletunnelsyndroom krijgen. ,,De jongste patiënt die ik heb behandeld was elf jaar’’, schetst Bertleff. In ongeveer 60 procent van de gevallen komt het carpaletunnelsyndroom in beide handen voor.
3. Waarom vrouwen vaker getroffen worden?
,,Wij zien in ons behandelcentrum veel beroepen voorbijkomen die over het algemeen vaker door vrouwen worden uitgevoerd. Denk aan kappers, pedicures, schoonmakers en verzorgers. Maar mensen die veel achter hun computer zitten of veel gebruikmaken van hun telefoon, kunnen ook het carpaletunnelsyndroom krijgen’’, aldus Van Engelen.
Mensen met het carpaletunnelsyndroom worden ‘s nachts wakker door de pijn. Daar word je helemaal kierewiet van aldus Mark van Engelen, Eigenaar Carpaal Tunnel Centrum Zuid-Holland en Fysiotherapie Pijnacker Centrum
4. Wat zijn de symptomen?
De klachten van het carpaletunnelsyndroom zijn uiteenlopend en kunnen per persoon verschillen. ,,Het gros kenmerkt zich door pijnklachten in de handregio’’, weet Van Engelen. ,,Denk aan stijfheid of pijn in de vingers, of tintelingen of een doof gevoel in de handen of vingers.’’ De klachten gaan voornamelijk over de duim, wijsvinger, middelvinger en de helft van de ringvinger, vult Bertleff aan.
,,In de ochtend krijgen mensen last van stijfheid en spierkrachtverlies’’, gaat Van Engelen verder. De klachten spelen ook vaak ‘s nachts op. ,,Bij het carpaletunnelsyndroom is het belangrijk dat de polsen recht blijven, anders komt er druk op die carpale tunnel. Maar tijdens het slapen weet je niet hoe je ligt. Mensen worden dan wakker door de pijn. Daar word je helemaal kierewiet van.’’
Hoewel er dus klachten zijn, kun je er in principe wel gewoon ‘je ding mee doen’. Tegelijkertijd betekent dit dat mensen er vaak te lang mee blijven rondlopen. Bertleff: ,,Uiteindelijk merk je dat je fijne motoriek verslechtert. Je krijgt moeite met het dichtdoen van knoopjes of oorbellen indoen. Schrijven wordt ook steeds lastiger.’’ Fietsen en autorijden kunnen ook moeilijk worden.
5. Kun je zelf checken of je hier last van hebt?
Om snel zelf te checken of je het carpaletunnelsyndroom hebt, kan de zogenaamde Test van Phalen zinvol zijn. Hierbij buig je de polsen op zo’n manier dat de hand en onderarm een rechte hoek maken en de vingers naar beneden wijzen. Je drukt de rug van beide handen tegen elkaar aan. ,,Houd dit één minuut vol’’, instrueert Van Engelen. Spelen er tintelingen op? ,,Dan is het vaak het carpaletunnelsyndroom.’’
De test veroorzaakt druk op de nervus medianus, waardoor het een goede indicatie is voor het carpaletunnelsyndroom. ,,Maar als je de symptomen doorneemt en de klachten bij jezelf herkent, is dat meestal ook al voldoende’’, stelt Van Engelen.Met de Test van Phalen kun je snel zelf checken of je het carpaletunnelsyndroom hebt. Met de Test van Phalen kun je snel zelf checken of je het carpaletunnelsyndroom hebt.
6. Wat kun je zelf doen tegen het carpaletunnelsyndroom?
,,Het is belangrijk om te waken voor overbelasting’’, adviseert Van Engelen. ,,Doseer bepaalde activiteiten dus goed. Blijf niet te lang achter de pc zitten, en pas op met krachtinspanningen en wringbewegingen. Door hierop te letten en in het begin ook al een goede polsbrace te dragen, kun je zeker erger voorkomen.’’
Een polsbrace is vooral belangrijk om de nacht pijnloos door te komen. ,,Die brace heeft een metalen plaat aan beide kanten van de hand-polsregio. Zo voorkom je dat je polsen gaan knikken. De brace is bedoeld om steun te geven en die rechte stand te handhaven’’, legt Van Engelen uit.
7. En als dat niet werkt?
Dan is het tractie-apparaat een veelgebruikte methode in het centrum van Van Engelen. ,,De bedoeling hiervan is dat je naast het apparaat gaat zitten en je boven- en onderarm in een elleboogsteun legt. Het apparaat trekt 30 keer aan de pols. Het effect: alles wat is opgezet in de carpale tunnel wordt weer dunner en kan vrij door de tunnel. Als die beknelling is opgeheven zijn de problemen verholpen’’, legt Van Engelen uit. ,,80 procent van de patiënten is met zo’n twaalf tot dertien behandelingen volledig klachtenvrij.’’
Injecties corticosteroïden
Een andere mogelijke behandeling is een injectie met corticosteroïden. Dit is een ontstekingsremmer die de druk in de carpale tunnel kan verminderen. ,,Zo’n behandeling werkt over het algemeen twee tot drie maanden’’, zegt Van Engelen hierover. ,,Daarna komt het vaak toch weer opzetten.’’ De injectie wordt daarom vaak ingezet als tijdelijke oplossing. ,,Bijna altijd op weg naar een operatie of een behandeling met het tractie-apparaat.’’
Bij een behandeling met het tractie-apparaat is het de bedoeling dat er binnen tien behandelingen verbetering zichtbaar is. ,,Anders stoppen we ermee. Een operatie kan dan het advies zijn’’, meent Van Engelen. Dit is bij één op de vijf mensen het geval.
Niet zomaar opereren
Een operatie gebeurt volgens Bertleff niet zomaar. ,,We kijken eerst of er tekenen van schade aan de zenuw zijn. Heb je wel klachten, maar voelen de vingertoppen wel goed en heb je nog nooit een spalk gehad, dan beginnen we met houdingsadviezen en denkt een handtherapeut hier eventueel in mee. Dan kijken we het conservatief eerst drie maanden aan. Zijn er gevoelsstoornissen of tekenen van zenuwbeschadiging, dan geven we direct een operatie-indicatie.’’ In 2022 waren er 8418 operatieve ingrepen, stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Meer informatie
HandsOnCare is een kliniek gespecialiseerd in de behandeling van hand- en polsklachten. Bij HandsOnCare werken ervaren specialisten. Herken je klachten van een dove hand of wil je meer informatie neem dan contact met ons op. Of bel 088 891 00 30
Bron: ad.nl
